Op 8 november 2019 bestaat 'skeyes' exact 1 jaar. Ondanks zijn korte geschiedenis heeft het autonoom overheidsbedrijf reeds een zeer turbulente periode achter de rug.

De sociale acties van de luchtverkeersleiders in het voorjaar waren een reactie op de impact van het asociale en repressieve beleid dat skeyes voert. De recente berichtgeving over praktijken bij De Lijn en andere overheidsbedrijven zijn ons niet onbekend.

BGATC wenst hierbij de huidige situatie vanuit het oogpunt van de verkeersleiders te schetsen.

Het is misschien wel symbolisch dat exact 1 jaar na de naamsverandering alweer een cruciaal Paritair Comité gepland staat met enkele ingrijpende voorstellen: een aanpassing van het arbeidsreglement en het verhogen van de flexibiliteit voor het bedrijf ten koste van het familiale en sociale leven van de verkeersleiders. Iedereen met kinderen snapt ongetwijfeld dat het invoeren van 'flex' diensten (waarbij men slechts 8 dagen op voorhand weet welke shift men moet presteren) en stand-by diensten (waarbij men soms tot 's nachts beschikbaar moet zijn om te komen werken) een enorme impact heeft. Zeker als het gaat over een derde van alle shifts...

CEO Johan Decuyper leidt sedert eind 2013 het autonome overheidsbedrijf als ware het een privé-bedrijf: statuten en reglementen worden eenzijdig aan de kant geschoven, en zelfs de Arbeidswet wordt met regelmaat van de klok overtreden.

Ook tekenend voor het beleid is de invulling van de sociale dialoog: in plaats van constructief naar oplossingen te zoeken met het personeel, forceert de CEO persoonlijk akkoorden in achterkamertjes... Decuyper vond hiervoor al meerdere keren de nodige steun bij de socialistische vakbond, die zijn kans mooi zag om bepaalde voordelen binnen te halen voor andere personeelsgroepen. Helaas ging dit net ten koste van de groep luchtverkeersleiders, die ondanks de vele tekorten, reeds vele jaren inspanningen geleverd hebben voor het bedrijf.

In realiteit wordt het bedrijf geleid door een triumviraat: naast de CEO zijn het de COO, ex verkeersleider Peggy Devestel, en de huisadvocaat Dirk De Meulemeester die zonder tegenspraak de lakens uitdelen. Iedereen die een andere mening geeft, mag beschikken. skeyes is al toe aan zijn 5e HR manager in 5 jaren...

Ook het repressieve beleid van skeyes neemt steeds grotere proporties aan: voor elke afwezigheid wordt een controlearts gestuurd, verkeersleiders in rust worden dagelijks bestookt met berichten om te komen werken, en bij grote tekorten worden mensen op intimiderende wijze opgevorderd via een DHL-koerier. Eén verkeersleider is reeds 2 jaar geschorst wegens vermeende beschuldigingen aan de CEO en zijn familie.

Het lijkt erop dat skeyes ook een missie heeft om BGATC in diskrediet te brengen: na een ongefundeerde ingebrekestelling aan het adres van de vorige voorzitter in 2016, beschuldigde dhr Decuyper in 'De Zevende Dag' openlijk de huidige voorzitter van vermeende onwettige afwezigheden. Na een intern onderzoek, werd deze echter vrijgesproken, en werd de voorgestelde tuchtmaatregel ingetrokken.

Opvallend hoe de skeyes media machine op volle toeren blijft draaien: met regelmaat van de klok worden goed-nieuws berichten over bereikte akkoorden, nieuwe aanwervingen en veiligheid de wereld ingestuurd.  

Echter, waar skeyes in de pers officieel het personeelstekort blijft ontkennen en de talloze sluitingen en vertragingen afdoet als sabotage door valse ziektemeldingen, argumenteert ze in een rechtszaak (aangespannen door Brussels Airport en enkele luchtvaartmaatschappijen) niet verantwoordelijk te zijn voor die sluitingen en vertragingen, aangezien alle ziektemeldingen terecht werden bevonden door controleartsen. skeyes kan wel degelijk beter omgedoopt worden tot 'Lies'.

De basis van alle problemen is een structureel personeelstekort, dat zich vooral manifesteert in het nationale verkeersleidingscentrum Canac, waar tekorten op de dienst ACC oplopen tot 25%.

Al vele jaren wees BGATC zowel vorig als huidig management op de nood aan aanwervingen en opleidingen van nieuwe verkeersleiders. Echter, de drang naar besparingen oversteeg de ratio.

skeyes wordt hierdoor al jaren geconfronteerd met grote tekorten. Een aanwervingsgolf die startte in 2016, werkte die tekorten op de torens ondertussen weg, maar veranderde niks aan de problemen in Canac. Ook een campagne die buitenlandse verkeersleiders naar België moest lokken, leverde uiteindelijk slechts 3 versterkingen op... Logisch, gezien het verschil in werkvoorwaarden met buitenlandse collega's.  

Reeksen tot 12 opeenvolgende werkdagen, gevolgd door 1 of 2 rustdagen, waren eerder regel dan uitzondering geworden.

Het zogeheten planningsmechanisme -dat zou moeten ingaan vanaf 1 februari 2020- werd voor de zoveelste keer geëtaleerd als dé oplossing. In realiteit werd vooral de voordelige nachtenregeling van verkeersleiders in de prullenmand gegooid. Het feit dat skeyes geen enkele garantie wil en kan geven over het aantal te presteren dagen of het minimaal aantal in te plannen rustdagen, belooft weinig goeds.

De laatste 3 jaren zochten ook reeds meer verkeersleiders andere oorden op dan in de 20 jaren ervoor... Waar rook is, is vuur!

Ondertussen lopen ook meerdere rechtszaken van verkeersleiders tegen de werkgever. Mails en vragen blijven simpelweg onbeantwoord en skeyes stuurt aan op confrontatie i.p.v. dialoog.

Ook de politieke wereld laat simpelweg betijen. Meerdere communicaties om de huidige situatie van personeelstekorten en wetsovertredingen aan te klagen, blijven onbeantwoord door de federale ministers. Voogdijminister Bellot schijnt de ernst van de situatie niet in te zien, en hoopt vooral de MR kiezers uit de Brusselse rand te ontlasten van vlieglawaai. Ook de andere ministers lijken geen bezwaren te hebben tegen het feit dat skeyes -als autonoom overheidsbedrijf- zich boven de interne, Belgische en Europese regelgeving stelt. Alles voor de continuïteit van de operaties...

BGATC hoopt dat die kortzichtigheid niet het einde wordt van skeyes...

It is with disappointment and incomprehension that BGATC takes note of the ruling of the Federal Court in Lausanne, which the 4th of July confirmed the conviction of a Swiss air traffic controller (ATCO) for negligent disruption of public transport despite the fact that it was an honest mistake causing the situation.

The Swiss Justice System is setting new unheard-of standards for the Aviation industry. 

Swiss Justice system convicts an individual ATCO for a system shortcoming. The ruling is based on a situation happening on the 12th of April 2013. Two aircraft of the Irish Ryanair and the Portuguese TAP unintentionally converged in the complex airspace over the Napf region (Lucerne). The safety nets on the ground and in the air worked as planned, so that the situation could be defused quickly. There was no personal injury or damage to property.

In April 2019, the Federal Criminal Court in Bellinzona sentenced the ATCO on duty to a heavy fine for negligent disruption of public transport. This is the sentence that was confirmed by the Federal Court in Lausanne the 4th of July.

Safety is top priority for Skyguide – the company the ATCO is working in. In the company, every effort is made to prevent errors and improve the aviation system. Nevertheless, human error can never be ruled out. In Skyguide, modern technological safety nets support the daily work of ATCOs. In order to learn the necessary lessons from such mistakes and to continuously improve the system, the «Just Culture» safety culture that is practiced in aviation is crucial.

Quote Alex Bristol, CEO of Skyguide:

«Skyguide will continue to adhere to this «just culture» in order to ensure safe and efficient air navigation services in Switzerland in the future. Over the past fifty years, this safety culture and the learning processes it entails have made aviation the safest means of transport.» 

BGATC expresses its deepest support and sympathy with the involved ATCO. We can only imagine the stress and pain that he is going through.

We also would like to express our support and deep respect for Skyguide and the CEO Mr. Alex Bristol. The way the company and CEO has taken the employees side and supporting both the ATCO and the importance of a well functioning Just Culture system in aviation is a clear and distinct example we hope all companies in the Aviation Industry will copy and follow.

With this sentence the Swiss Justice system chose to go against all advice from the Aviation Industry and ICAO. It will be interesting to see what the further consequences of such a decision will be, both nationally but also internationally.

If individuals, which are part of a system and working to the best of their own and the system abilities, will have to live with the fear of criminal charges every time they go to work, it will be difficult to uphold the current efficiency of the aviation system as well as it will be difficult to attract employees.

BGATC, as well as IFATCA, has severe concerns about the consequences of this sentence, both for the individual ATCO, but moreover for the entire Aviation System.

Safety first! Always!

On June 6th 2017, Belgian air traffic controllers were again confronted with a failure of the CANAC2 system.

Around 10 o’clock local time both west sectors and supervisor position lost the main Thales system, as well as the backup system URS. Since frequencies and the ultimate fallback system remained operational atcos were able to perform a ‘Clear the Sky’ procedure, allowing traffic to exit the FIR.

The failure was caused by a human error: an unlabeled fuse was pulled out in the technical room during a survey for a future project. The system was operational again after 10 minutes.

BGATC is shocked that 2 years after the major electrical failure of 27th May 2015, Belgocontrol has not taken action to separate the electrical supply for both the main as the backup air traffic control system! Moreover it is impermissible that air traffic controllers are not aware of this situation.

BGATC wants to advert to the psychological impact of this latest event on the already very limited number of air traffic controllers.

Safety should be the number one priority at all times for Belgocontrol!

Considering the instability and unreliability of the system, BGATC urges Belgocontrol to take action.

Until the technical issues are structurally solved, Belgocontrol should protect its air traffic controllers and impose traffic regulations in the interest of safety!